Tiếng kêu từ động cơ và khung gầm
Trên một chiếc xe ôtô, một động cơ tốt và hoạt động bình thường thì phải có tiếng nổ êm dịu và “ngọt ngào” cả khi chạy không tải lẫn có tải. Khi tăng tốc, chiếc xe phải cho cảm giác không bị hụt ga và không có những biểu hiện ồn ào chói tai.
Tuy nhiên, cũng có những lúc bạn nhận thấy tiếng nổ của động cơ ồn ào hơn mức bình thường, nhưng lại là hiện tượng bình thường. Đó là khi đang nguội máy, ga-răng-ti rất lớn, rơi vào khoảng 1.500 – 1.800 vòng/phút. Tùy từng điều kiện thời tiết mà quá trình nổ bù ga kéo dài hay ngắn, nhưng thường sau vài phút, trời lạnh có thể lên đến gần chục phút. Khi nhiệt độ nước làm mát bên trong động cơ nóng lên thì hệ thống kiểm soát sẽ tự động giảm tốc độ động cơ xuống, ở mức lý tưởng 750 – 800 vòng/phút. Khi chạy, quá trình đạp ga và chuyển số, xe phải thoát máy, không có tiếng kêu lạ.
Chỉ có một vài trường hợp bình thường như vậy khi một động cơ đốt trong của ô tô hoạt động. Các trường hợp còn lại có thể gây ra hậu quả, nhiều hay ít, đều được liệt vào danh sách “bất thường” của chuyên đề này.
Khi máy lạnh, số vòng tua lúc mới khởi động khoảng 1.500 - 1.800 vòng/phút là bình thường 1. Tiếng cộc cộc khô và to
Sau nhiều giờ không chạy (có thể do đỗ xe qua đêm hoặc lưu kho), dầu trong động cơ sẽ lắng hết xuống đáy các te. Khi mới khởi động, bơm dầu chưa kịp đẩy dầu lên khắp các chi tiết trong động cơ, nên máy chưa được bôi trơn đều. Nếu sau 3 – 5 phút, tiếng nổ của động cơ trở nên êm ngọt thì đó là hiện tượng bình thường.
Tuy nhiên, trường hợp xấu là tiếng kêu đó kéo dài liên tục sau thời gian trên, ngay cả khi động cơ đã nóng, chỉ hơi khác là tiếng kêu không còn khô khốc như lúc mới khởi động, kèm theo động cơ xả khói xanh hoặc đen. Đó là dấu hiệu cho thấy piston và xéc-măng của xe đã mòn, gây hiện tượng va đập vào thành xy-lanh. Một trong những hậu quả khác kéo theo là khe hở xéc măng lớn khiến dầu có thể bị lọt lên buồng đốt, gây ra tình trạng hao dầu. Dầu bị hao quá mức mà không được phát hiện kịp thời sẽ làm cho động cơ không được bôi trơn và bị hỏng hoàn toàn.
Để khắc phục hoàn toàn tình trạng trên, bạn cần mang xe đến các gara tin cậy để kiểm tra áp suất nén của động cơ, cẩu máy và tháo đo kiểm các chi tiết trong động cơ. Trước khi sắp xếp được thời gian làm việc đó, bạn cần lưu ý thêm là thường xuyên theo dõi trên đồng hô táp-lô xem có nổi đèn cảnh báo áp suất dầu hay không.
2. Tiếng rít rít đều và mau
Đây là loại âm thanh rất dễ nhận biết, bởi tiếng kêu đặc trưng của cao su miết vào các bề mặt kim loại. Nếu tiếng kêu xuất hiện ngay khi động cơ mới khởi động lúc nguội, nhưng lại mất sau khoảng vài phút thì nguyên nhân là do dây cua-roa đã bị trùng hoặc bắt đầu có dấu hiệu chai cứng và đã đến lúc cần được thay thế, mặc dù có thể chưa cấp bách.
Hãy kiểm tra dây cua-roa định kỳ để phát hiện những bất thường như rách, rạn nứt, chuột cắn... Dây cua-roa trên một xe ô tô hiện đại có thể là dây cua-roa tổng (một dây có chức năng dẫn động tất cả các hệ thống liên quan) hoặc dây cua-roa 3 sợi: gồm dây cua-roa điều hòa, dây cua-roa máy phát và dây trợ lực riêng biệt.
Nếu tiếng kêu kéo dài liên tục ngay cả khi máy nóng thì đến lúc phải thay dây cua-roa mới. Do bị phụ thuộc vào điều kiện và môi trường làm việc nên nhiều nhà sản xuất chỉ khuyến cáo người sử dụng xe thường xuyên kiểm tra dây cua-roa trong mỗi lần bảo dưỡng định kỳ để phát hiện những biến cố bất thường, chứ không khuyến cáo về thời gian cố định nào. Chúng tôi cũng khuyên rằng sau mỗi lần đỗ xe lâu ngày hoặc trước các chuyến đi xa, chủ xe nên kiểm tra bằng mắt thường chi tiết nhạy cảm này, bởi đã có nhiều trường hợp dây cua-roa bị chuột cắn hoặc bị vật gì đó làm trầy xước.
Bạn cũng có thể thử xem có đúng là tiếng xuất hiện ở dây cua-roa hay không bằng cách lấy nước sạch cho vào một chiếc chai đựng nước khoáng, đục thủng một lỗ nhỏ ở nắp chai rồi bơm phụt vào dây cua-roa khi động cơ đang nổ. Lưu ý là phải xịt từ từ và chính xác vào dây cua-roa, không để nước bắn lung tung vào các chi tiết khác của động cơ. Khi dây cua-roa bị ướt đều mà tiếng kêu biến mất thì không cần phải suy nghĩ gì thêm.
3. Tiếng két két đanh tai
Tiếng két két xuất hiện liên tục ngay từ khi khởi động và kéo dài ngay ở chế độ không tải và máy nóng, bạn có thể nghĩ ngay đến các vòng bi đã bị chết. Trước đó một thời gian, bạn có thể thấy xuất hiện tiếng kêu nhỏ nhưng khó chịu ngay cả khi ngồi trong xe, rồi tiếng kêu to dần. Đến khi tiếng ken két đanh tai xuất hiện cũng là lúc bạn cần đưa ngay xe đến gara uy tín để xử lý ngay. Có một số vòng bi bên trong khoang máy (bi cam, bi đầu lốc điều hòa, bi tăng hay bi tì dây cua-roa), nên cần kỹ thuật viên có kinh nghiệm đánh giá chính xác tiếng kêu xuất hiện ở vòng bi nào thì mới có giải pháp thay thế hiệu quả.
Vòng bi bị khô và chết sẽ phát ra tiếng kêu ken két Tiếng kêu của vòng bi cũng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Nếu đó là tiếng kêu ken két đanh tai thì nguyên nhân có thể là do vòng bi không còn được bôi trơn do phớt hở làm chảy hết mỡ ra ngoài, khiến các chi tiết kim loại cọ sát vào nhau. Nếu tiếng ồn lớn và đều nhưng không đanh tai thì nguyên nhân có thể là do vòng bi có vết nứt hay xước bên trong rãnh lăn bi hoặc vòng bi đã bị mòn, gây tiếng ồn mặc dù vẫn được bôi trơn tốt.
Một số trường hợp được ghi nhận do rửa động cơ bằng nước không đúng cách cũng có thể làm nước lọt vào và đọng bên trong vòng bi, gây hư hỏng, hoặc đơn giản do tuổi thọ của vòng bi, các chi tiết mòn đều và gây độ rơ lớn. Trong tất cả các trường hợp nêu trên, giải pháp hiệu quả nhất là thay thế vòng bi mới chứ không thể khắc phục tạm thời. Vòng bi bị kẹt có thể dẫn đến tăng tải cho dây cu-roa và làm đứt dây, do đó khi phát hiện tiếng kêu, bạn nên thay thế vòng bi càng sớm càng tốt.
4. Tiếng ào ào khô lớn dần
Quá trình này diễn ra từ từ trong một thời gian khá dài, nên nhiều chủ xe chỉ phát hiện ra tình trạng một cách rõ rệt khi đã quá muộn. Đó là tình trạng động cơ không được bôi trơn đầy đủ, khiến các chi tiết kim loại bên trong động cơ cọ sát vào nhau, gây ra tiếng kêu khô.
Dầu bôi trơn để quá lâu không thay sẽ bị cháy và đóng cặn, làm hỏng động cơ Nguyên nhân có thể là do thay dầu kém chất lượng hoặc lâu không thay dầu, để đóng cặn, làm tắc đường dầu, bơm dầu không thể bơm đủ áp suất dầu đến các vị trí cần thiết. Tiếng kêu càng lớn cũng đồng nghĩa với việc bôi trơn bên trong động cơ càng kém, khả năng bó kẹt càng cao. Hậu quả là hàng loạt chi tiết bị hư hỏng nhanh chóng như piston ,xy lanh, trục khủy, thanh truyền (tay biên), trục cam... trong trường hợp này công suất của động cơ giảm khá rõ rệt, xe cũng có thể chết máy đột ngột do bị bó máy.
Hiện tượng thiếu dầu cũng gây ra rất nhiều hư hỏng khác, kẹt xéc măng, dầu không thể phun lên giàn trục cam dẫn đến hỏng các bề mặt trục cam và giàn cò, kẹt con đội thủy lực làm hỏng xu páp.
5. Tiếng gộc gộc nhẹ
“Gộc gộc…” – đó chính là tiếng va đập của một hoặc nhiều vòng bi bên trong hộp số (cả hộp số sàn và hộp số tự động). Thông thường, những chi tiết kim loại bị rơ va vào nhau sẽ gây ra tiếng kêu khô và chói tai, nhưng do các vòng bi của hộp số được ngâm trong dầu nên tiếng kêu đã bị “hãm” nhiều trước khi vọng ra ngoài và có âm thanh đặc trưng như trên.
Vòng bi trong hộp số bị chết sẽ phát ra tiếng kêu gộc gộc do bị ngâm trong dầu Đây là trường hợp không mấy phổ biến trên các dòng xe hiện đại, nhưng vẫn có thể xảy ra với những chiếc xe đã qua nhiều năm sử dụng. Nguyên nhân, cũng giống như việc hư hỏng của các loại vòng bi ở các vị trí khác, có thể là do bi bị trầy xước, bị mẻ, hoặc có vết nứt trên rãnh lăn bi. Để xử lý triệt để, chẳng có cách nào khác ngoài việc hạ hộp số, tìm ra vòng bi bị hỏng và thay thế.
6. Tiếng ù ở một bánh nào đó
Khi xe chạy ở tốc độ cao, chiếc xe của bạn xuất hiện tiếng ù lớn ở một bánh nào đó thì khả năng cao là bi moay-ơ bánh đó đã bị chết. khi có tiếng ù lớn là bạn đã có thể phát hiện và xử lý luôn trước khi nặng thêm. Tiếng kêu bi moay ơ có đặc điểm là tăng theo tốc độ của xe, khi xe chạy càng nhanh thì tiếng kêu này càng lớn và đanh hơn. Hiện tượng tiếng kêu khi đã nặng thường xuất hiện kèm với hiện tượng rơ lỏng bi moay-ơ bánh xe ảnh hưởng đến hoạt động của phanh và lốp.
Bi moay-ơ phát ra tiếng kêu lớn khi xe ôm cua Các nguyên nhân làm cho bi moay-ơ hỏng có thể là do xe thường xuyên đi vào vùng ngập nước, trong khi phớt chắn lại bị hư hỏng và hở. Mỡ bôi trơn bên trong sẽ bị biến chất hoặc mất dần khiến các bi và rãnh lăn bi bị mòn rất nhanh và phát ra tiếng kêu. Tiếng kim loại khô trà sát bên trong moay-ơ ở tốc độ cao sẽ truyền trực tiếp vào trục, qua hệ thống treo, vào bên trong ca-bin xe. Hoặc do tuổi thọ của bi moay ơ, các chi tiết đã mòn đều, chất bôi trơn bên trong đã bị khô hết, đó là lúc bạn phải thay thế bi moay ơ mới.
7. Tiếng hú tăng theo tốc độ
Khi ở tốc độ thấp trong thành phố, người ngồi trong xe có thể không nhận thấy tiếng kêu này, bởi tiếng hú ú ú có thể bị lấn át bởi nhiều tạp âm khác gây ra như tiếng ồn của lốp, tiếng ồn từ vách ngăn động cơ hay của các phương tiện khác. Tuy nhiên, khi ra xa lộ và chạy ở tốc độ cao hơn, đặc biệt là từ 60 – 90km/h tùy theo mức độ “nặng” của bệnh, người ngồi trong xe có thể thấy rõ tiếng hú vọng vào xe, rất khó chịu. Nếu chạy tốc độ càng cao thì tiếng hú càng lớn.
Thông thường, các chuyên gia trong lĩnh vực này khuyến cáo dầu cầu cần được thay thế định kỳ sau khoảng 80.000km. Tuy nhiên, sau mỗi lần xe đi vào vùng ngập nước thì lái xe cần đưa xe đến xưởng dịch vụ để kiểm tra, đề phòng nước vào trong và phải thay dầu mới ngay.
8. Tiếng “cục” 1 lần khi vào số hoặc tăng ga đột ngột
Tiếng kêu này xuất hiện chỉ 1 lần mỗi khi người lái đạp chân phanh rồi gạt cần chuyển số về D (tiến) hoặc R (lùi) (với hộp số tự động), hoặc vào số và nhả côn (với hộp số sàn) kèm theo tiếng kêu là hiện tượng giật nhẹ mà chưa cần tăng ga. Trong quá trình xe đang di chuyển trên đường, tiếng kêu không xuất hiện nữa và xe vận hành êm ái bình thường.
Răng then hoa mới (trái) và răng then hoa đã bị han rỉ (phải) Ngay khi có hiện tượng đó, hãy nghĩ ngay đến sự cố của trục láp (bán trục). Trong một số trường hợp như ngập nước hay va chạm dưới gầm, cao su chụp láp bị rách khiến nước và bụi bẩn chui vào bên trong then hoa, khiến các bánh răng bị han rỉ, bị mài mòn và không còn ăn khớp một cách chặt chẽ (có độ rơ). Khi vào số, lực mô-men truyền từ hộp số ra bán trục, các bánh răng bị rơ va vào nhau, gây ra tiếng kêu và làm giật xe.
Không có giải pháp khắc phục nào cho tình trạng bánh răng của khớp nối then hoa đã bị mòn, mà chỉ có thể thay thế.
9. Tiếng cạch cạch khi ôm cua
Hộp số là bộ phận được bắt cố định trên khung xe, cùng với động cơ, thông qua các chân cao su hoặc chân thủy lực để tạo độ êm ái. Trong khi đó, bánh xe lại là bộ phận dao động trong quá trình xe di chuyển trên đường xóc. Để truyền lực từ một bộ phận cố định đến một bộ phận dao động, các nhà sản xuất xe đã thiết kế ra một bộ phận nằm trên bán trục, đó là khớp bi bên trong một quả chuông (quen được gọi là rọ bi), có thể vừa tiếp nhận lực xoay tròn một cách hiệu quả, vừa thay đổi được độ dài theo biên độ dao động giữa bánh xe và khung xe.
Khớp bi cử động đa chiều có thể bị bùn đất chui vào khi đi vào vùng ngập nước hoặc cao su chụp bụi bị rách Sau một thời gian dài vận hành xe trên địa hình khắc nghiệt, hoặc bị lọt nước và bụi bẩn, cả bi và rọ bi có thể bị mòn và tạo nên khe hở giữa chúng. Khi ôm cua, độ rơ sẽ khiến bi va vào thành rọ, gây ra tiếng lạch cạch (nếu bị hết mỡ bôi trơn) hoặc lục cục (nếu vẫn còn chất bôi trơn). Cũng như trường hợp hỏng then hoa, bi và chuông bị mòn chỉ có cách xử lý duy nhất là thay thế cụm chi tiết mới (lap ngoài hoặc cây lap).
10. Tiếng lục cục không đều trên đường xấu
Trên mặt đường gồ ghề, có ổ gà hoặc đơn giản là đường gợn sóng, gầm xe của bạn xuất hiện những tiếng kêu lục cục, có lúc liên tục và mau, nhưng có lúc thưa hơn, trong khi di chuyển trên đường đẹp thì có thể rất lâu mới xuất hiện một tiếng. Tiếng kêu xuất hiện ngay cả khi đi thẳng hay đánh lái, khiến bạn cảm thấy khó chịu.
Nếu hiện tượng này xảy ra, khả năng cao là một hoặc một vài rô-tuyn của xe đã bị rơ. Rô-tuyn có thể hiểu là các khớp cử động đa chiều giữa hai chi tiết dao động không đồng hướng với nhau, được ứng dụng để liên kết các chi tiết của hệ thống treo và cân bằng. Khớp liên kết động này gồm một viên bi được đặt rất khít trong một cái rọ, bên ngoài có cao sau bảo vệ chất bôi trơn và ngăn không cho nước hay bụi bẩn xâm nhập. Nếu được bôi trơn và bảo vệ tốt, vận hành trên điều kiện đường sá đô thị và đường trường thông thường, rô-tuyn trên những chiếc xe du lịch có tuổi thọ rất cao, có thể bền bỉ sau cả chục vạn ki-lô-mét.
Cao su chụp bụi bị rách sẽ làm cho rô-tuyn hỏng rất nhanh Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, lớp cao su bảo vệ có thể bị rách hoặc thoái hóa, khiến bụi bẩn và nước làm hỏng chất bôi trơn của rô-tuyn, tạo ma-sát và mài mòn trong quá trình khớp cử động. Rô-tuyn bị rơ sẽ khiến quả bi bị va đập khi mặt đường không bằng phẳng. Trong một số trường hợp, chụp cao su bảo vệ bị rách có thể được khắc phục bằng cách thay cao su mới, nhưng nếu rô-tuyn bị rơ và chết cũng không thể phục hồi, mà chỉ có thể thay mới.
11. Tiếng è è khi đánh lái
Đây là tiếng kêu xảy ra với những chiếc xe trang bị hệ thống lái trợ lực thủy lực. Hệ thống trợ lực lái thủy lực gồm 3 bộ phận chính là một bình chứa dầu, bơm trợ lực (được dẫn động từ động cơ) và van phân phối đặt trong một xy-lanh. Khi quay vô-lăng, van phân phối quay theo chiều đánh lái, phía xy-lanh thông với dòng dầu áp suất cao sẽ đẩy pít-tông lệch về bên áp suất thấp, đồng thời đẩy dầu hồi về bình chứa. Chênh lệch áp suất giữa hai bên pít-tông tạo ra lực đẩy hỗ trợ lực quay vô-lăng của người lái.
Dầu trợ lực lái cũng là hạng mục cần được kiểm tra định kỳ Như vậy có thể thấy rằng hệ thống trợ lực thủy lực sẽ không thể hoạt động được nếu thiếu một thành tố quan trọng nhất là dầu (Power Steering Fluid) áp suất được tạo ra bởi bơm. Khi thiếu dầu hoặc bơm trợ lực hoạt động kém, hệ thống trợ lực sẽ phát ra tiếng kêu è è. Người lái xe có thể không nhận ra tiếng kêu này khi di chuyển ở tốc độ cao, nhưng có thể dễ dàng nghe thấy khi di chuyển ở tốc độ thấp, đặc biệt là ở nơi vắng vẻ như trong hầm gửi xe hoặc trên đường phố ít phương tiện di chuyển.
Sự cố này có thể kéo theo tình trạng vô-lăng trở nên nặng hơn mà người lái có thể cảm nhận được. Tuy nhiên, vô-lăng nặng còn có thể do áp suất lốp hay các chi tiết của hệ thống lái không được bôi trơn đầy đủ.
Ngay khi phát hiện thấy tiếng kêu trên, người lái xe cần kiểm tra xem hệ thống trợ lực có bị thiếu dầu hay không bằng cách quan sát trên bình dầu có ghi Power Steering Fluid xem mức dầu có nằm trong ngưỡng an toàn hay không. Nếu mức dầu dưới ngưỡng min thì hệ thống đang bị thiếu dầu. Nguyên nhân thiếu dầu có thể là do có rò rỉ trên đường ống dẫn dầu trợ lực. Còn nếu dầu không bị hao hụt, hãy nghĩ đến hư hỏng ở bơm trợ lực.
12. Tiếng két két ở phanh xe
Buổi sáng, khi mới khởi hành, người lái đạp phanh và có tiếng kêu rít rít hoặc két két xuất hiện, đồng thời phanh có thể cho cảm giác ăn dính hơn bình thường. Nếu sau khoảng 5 - 10 phút và mấy lần đạp phanh thì tiếng kêu đó biến mất, thì đó là hiện tượng bình thường. Nguyên nhân có thể do trời mưa hoặc xe được rửa từ chiều hôm trước, má và đĩa phanh chưa kịp khô. Phanh ướt, trong khi người lái lại kéo phanh dừng khi đỗ xe nhiều giờ thì còn có thể gây ra tình trạng bó phanh tức thời. Để phanh nhả, hãy cài số tiến, ga nhẹ, rồi lại cài số lùi, sau vài lần như vậy có thể cho hiệu quả.
Trên nhiều dòng xe phổ thông, khi má phanh mòn tới hạn, lá thép sẽ cọ vào đĩa để báo hiệu cho người lái biết và thay thế Nhưng nếu tiếng kêu két két xuất hiện liên tục trong thời gian dài thì đó là dấu hiệu bất thường mà nguyên nhân có thể khác nhau và xe cần phải kiểm tra các yếu tố, từ tấm chống ồn má phanh, độ mòn của má phanh, đĩa phanh bị đảo, piston phanh bị kẹt cu-pen, chốt phanh bị kẹt thậm chí chất liệu của má phanh.
Để khắc phục được hiện tượng này bạn hãy mang xe đến các gara có thiết bị đo, ở đó xe sẽ được xác định tình trạng của các chi tiết liên quan và xử lý kịp thời.
13. Tiếng cục một lần khi đạp phanh
Để có thể giúp má phanh “cử động” được và ép vào mặt trong của trống phanh (đối với phanh tang trống) hoặc đĩa phanh (với phanh đĩa), các má phanh được lắp trên một hệ thống giá, trong đó có một bộ phận nhỏ nhưng quan trọng là ắc suốt phanh.
Ắc suốt phanh không được bảo dưỡng tốt có thể gây kêu hoặc bó phanh Trong quá trình sử dụng xe, phanh xe có thể bị bụi bẩn bám nhiều hoặc nước sâm nhập, hoặc đơn giản là do lâu ngày không được bảo dưỡng vệ sinh khiến cho hệ thống phanh bị hoen rỉ. Quá trình cọ sát liên tục dưới điều khiện khắc nghiệt có thể làm cho ắc suốt phanh bị mòn và rơ. Ngay khi má phanh chạm vào trống phanh hoặc đĩa phanh (khi người lái đạp phanh), lực ma sát sẽ khiến má phanh bị cựa, gây va chạm ở ắc suốt và phát ra tiếng kêu.
Một chú ý quan trọng khi bạn sử dụng xe, hãy thường xuyên kiểm tra tình trạng của các cao su cu-pen bảo vệ suốt phanh, tuyệt đối không được bôi mỡ không đúng chủng loại vào suốt phanh vì nó có thể gây bó kẹt và hỏng các cao su che bụi. Hãy mang xe đến các gara mà tại đó các kỹ thuật viên phân biệt được các loại mỡ đặc chủng dùng cho hệ thống phanh xe.
Trên một chiếc xe ôtô, một động cơ tốt và hoạt động bình thường thì phải có tiếng nổ êm dịu và “ngọt ngào” cả khi chạy không tải lẫn có tải. Khi tăng tốc, chiếc xe phải cho cảm giác không bị hụt ga và không có những biểu hiện ồn ào chói tai.
Tuy nhiên, cũng có những lúc bạn nhận thấy tiếng nổ của động cơ ồn ào hơn mức bình thường, nhưng lại là hiện tượng bình thường. Đó là khi đang nguội máy, ga-răng-ti rất lớn, rơi vào khoảng 1.500 – 1.800 vòng/phút. Tùy từng điều kiện thời tiết mà quá trình nổ bù ga kéo dài hay ngắn, nhưng thường sau vài phút, trời lạnh có thể lên đến gần chục phút. Khi nhiệt độ nước làm mát bên trong động cơ nóng lên thì hệ thống kiểm soát sẽ tự động giảm tốc độ động cơ xuống, ở mức lý tưởng 750 – 800 vòng/phút. Khi chạy, quá trình đạp ga và chuyển số, xe phải thoát máy, không có tiếng kêu lạ.
Chỉ có một vài trường hợp bình thường như vậy khi một động cơ đốt trong của ô tô hoạt động. Các trường hợp còn lại có thể gây ra hậu quả, nhiều hay ít, đều được liệt vào danh sách “bất thường” của chuyên đề này.
Sau nhiều giờ không chạy (có thể do đỗ xe qua đêm hoặc lưu kho), dầu trong động cơ sẽ lắng hết xuống đáy các te. Khi mới khởi động, bơm dầu chưa kịp đẩy dầu lên khắp các chi tiết trong động cơ, nên máy chưa được bôi trơn đều. Nếu sau 3 – 5 phút, tiếng nổ của động cơ trở nên êm ngọt thì đó là hiện tượng bình thường.
Tuy nhiên, trường hợp xấu là tiếng kêu đó kéo dài liên tục sau thời gian trên, ngay cả khi động cơ đã nóng, chỉ hơi khác là tiếng kêu không còn khô khốc như lúc mới khởi động, kèm theo động cơ xả khói xanh hoặc đen. Đó là dấu hiệu cho thấy piston và xéc-măng của xe đã mòn, gây hiện tượng va đập vào thành xy-lanh. Một trong những hậu quả khác kéo theo là khe hở xéc măng lớn khiến dầu có thể bị lọt lên buồng đốt, gây ra tình trạng hao dầu. Dầu bị hao quá mức mà không được phát hiện kịp thời sẽ làm cho động cơ không được bôi trơn và bị hỏng hoàn toàn.
Để khắc phục hoàn toàn tình trạng trên, bạn cần mang xe đến các gara tin cậy để kiểm tra áp suất nén của động cơ, cẩu máy và tháo đo kiểm các chi tiết trong động cơ. Trước khi sắp xếp được thời gian làm việc đó, bạn cần lưu ý thêm là thường xuyên theo dõi trên đồng hô táp-lô xem có nổi đèn cảnh báo áp suất dầu hay không.
2. Tiếng rít rít đều và mau
Đây là loại âm thanh rất dễ nhận biết, bởi tiếng kêu đặc trưng của cao su miết vào các bề mặt kim loại. Nếu tiếng kêu xuất hiện ngay khi động cơ mới khởi động lúc nguội, nhưng lại mất sau khoảng vài phút thì nguyên nhân là do dây cua-roa đã bị trùng hoặc bắt đầu có dấu hiệu chai cứng và đã đến lúc cần được thay thế, mặc dù có thể chưa cấp bách.
Nếu tiếng kêu kéo dài liên tục ngay cả khi máy nóng thì đến lúc phải thay dây cua-roa mới. Do bị phụ thuộc vào điều kiện và môi trường làm việc nên nhiều nhà sản xuất chỉ khuyến cáo người sử dụng xe thường xuyên kiểm tra dây cua-roa trong mỗi lần bảo dưỡng định kỳ để phát hiện những biến cố bất thường, chứ không khuyến cáo về thời gian cố định nào. Chúng tôi cũng khuyên rằng sau mỗi lần đỗ xe lâu ngày hoặc trước các chuyến đi xa, chủ xe nên kiểm tra bằng mắt thường chi tiết nhạy cảm này, bởi đã có nhiều trường hợp dây cua-roa bị chuột cắn hoặc bị vật gì đó làm trầy xước.
Bạn cũng có thể thử xem có đúng là tiếng xuất hiện ở dây cua-roa hay không bằng cách lấy nước sạch cho vào một chiếc chai đựng nước khoáng, đục thủng một lỗ nhỏ ở nắp chai rồi bơm phụt vào dây cua-roa khi động cơ đang nổ. Lưu ý là phải xịt từ từ và chính xác vào dây cua-roa, không để nước bắn lung tung vào các chi tiết khác của động cơ. Khi dây cua-roa bị ướt đều mà tiếng kêu biến mất thì không cần phải suy nghĩ gì thêm.
3. Tiếng két két đanh tai
Tiếng két két xuất hiện liên tục ngay từ khi khởi động và kéo dài ngay ở chế độ không tải và máy nóng, bạn có thể nghĩ ngay đến các vòng bi đã bị chết. Trước đó một thời gian, bạn có thể thấy xuất hiện tiếng kêu nhỏ nhưng khó chịu ngay cả khi ngồi trong xe, rồi tiếng kêu to dần. Đến khi tiếng ken két đanh tai xuất hiện cũng là lúc bạn cần đưa ngay xe đến gara uy tín để xử lý ngay. Có một số vòng bi bên trong khoang máy (bi cam, bi đầu lốc điều hòa, bi tăng hay bi tì dây cua-roa), nên cần kỹ thuật viên có kinh nghiệm đánh giá chính xác tiếng kêu xuất hiện ở vòng bi nào thì mới có giải pháp thay thế hiệu quả.
Một số trường hợp được ghi nhận do rửa động cơ bằng nước không đúng cách cũng có thể làm nước lọt vào và đọng bên trong vòng bi, gây hư hỏng, hoặc đơn giản do tuổi thọ của vòng bi, các chi tiết mòn đều và gây độ rơ lớn. Trong tất cả các trường hợp nêu trên, giải pháp hiệu quả nhất là thay thế vòng bi mới chứ không thể khắc phục tạm thời. Vòng bi bị kẹt có thể dẫn đến tăng tải cho dây cu-roa và làm đứt dây, do đó khi phát hiện tiếng kêu, bạn nên thay thế vòng bi càng sớm càng tốt.
4. Tiếng ào ào khô lớn dần
Quá trình này diễn ra từ từ trong một thời gian khá dài, nên nhiều chủ xe chỉ phát hiện ra tình trạng một cách rõ rệt khi đã quá muộn. Đó là tình trạng động cơ không được bôi trơn đầy đủ, khiến các chi tiết kim loại bên trong động cơ cọ sát vào nhau, gây ra tiếng kêu khô.
Hiện tượng thiếu dầu cũng gây ra rất nhiều hư hỏng khác, kẹt xéc măng, dầu không thể phun lên giàn trục cam dẫn đến hỏng các bề mặt trục cam và giàn cò, kẹt con đội thủy lực làm hỏng xu páp.
5. Tiếng gộc gộc nhẹ
“Gộc gộc…” – đó chính là tiếng va đập của một hoặc nhiều vòng bi bên trong hộp số (cả hộp số sàn và hộp số tự động). Thông thường, những chi tiết kim loại bị rơ va vào nhau sẽ gây ra tiếng kêu khô và chói tai, nhưng do các vòng bi của hộp số được ngâm trong dầu nên tiếng kêu đã bị “hãm” nhiều trước khi vọng ra ngoài và có âm thanh đặc trưng như trên.
6. Tiếng ù ở một bánh nào đó
Khi xe chạy ở tốc độ cao, chiếc xe của bạn xuất hiện tiếng ù lớn ở một bánh nào đó thì khả năng cao là bi moay-ơ bánh đó đã bị chết. khi có tiếng ù lớn là bạn đã có thể phát hiện và xử lý luôn trước khi nặng thêm. Tiếng kêu bi moay ơ có đặc điểm là tăng theo tốc độ của xe, khi xe chạy càng nhanh thì tiếng kêu này càng lớn và đanh hơn. Hiện tượng tiếng kêu khi đã nặng thường xuất hiện kèm với hiện tượng rơ lỏng bi moay-ơ bánh xe ảnh hưởng đến hoạt động của phanh và lốp.
7. Tiếng hú tăng theo tốc độ
Khi ở tốc độ thấp trong thành phố, người ngồi trong xe có thể không nhận thấy tiếng kêu này, bởi tiếng hú ú ú có thể bị lấn át bởi nhiều tạp âm khác gây ra như tiếng ồn của lốp, tiếng ồn từ vách ngăn động cơ hay của các phương tiện khác. Tuy nhiên, khi ra xa lộ và chạy ở tốc độ cao hơn, đặc biệt là từ 60 – 90km/h tùy theo mức độ “nặng” của bệnh, người ngồi trong xe có thể thấy rõ tiếng hú vọng vào xe, rất khó chịu. Nếu chạy tốc độ càng cao thì tiếng hú càng lớn.
Dầu cầu cần được thay thế sau khoảng 8 vạn ki-lô-mét
Tiếng kêu có thể xuất phát từ các vòng bi trong bộ vi sai hoặc do khe hở ăn khớp giữa các bánh răng bị sai lệch gây va đập. Hiện tượng này xảy ra với những xe trang bị hệ thống dẫn động cầu sau hoặc 2 cầu có dẫn động bằng trục các-đăng và vi sai. Trong quá trình sử dụng xe, có thể chủ xe không thay dầu đúng định kỳ theo khuyến cáo, hoặc xe bị ngâm nước khiến nước lọt vào dầu cầu qua lỗ thông hơi phía trên hộp vi sai, khiến dầu bị phân hủy và không còn chức năng bôi trơn, khi đó bề mặt các vòng bi đỡ có thể bị hỏng, màng dầu bôi trơn cho bể mặt của bánh răng bị phá vỡ gây mài mòn.Thông thường, các chuyên gia trong lĩnh vực này khuyến cáo dầu cầu cần được thay thế định kỳ sau khoảng 80.000km. Tuy nhiên, sau mỗi lần xe đi vào vùng ngập nước thì lái xe cần đưa xe đến xưởng dịch vụ để kiểm tra, đề phòng nước vào trong và phải thay dầu mới ngay.
8. Tiếng “cục” 1 lần khi vào số hoặc tăng ga đột ngột
Tiếng kêu này xuất hiện chỉ 1 lần mỗi khi người lái đạp chân phanh rồi gạt cần chuyển số về D (tiến) hoặc R (lùi) (với hộp số tự động), hoặc vào số và nhả côn (với hộp số sàn) kèm theo tiếng kêu là hiện tượng giật nhẹ mà chưa cần tăng ga. Trong quá trình xe đang di chuyển trên đường, tiếng kêu không xuất hiện nữa và xe vận hành êm ái bình thường.
Không có giải pháp khắc phục nào cho tình trạng bánh răng của khớp nối then hoa đã bị mòn, mà chỉ có thể thay thế.
9. Tiếng cạch cạch khi ôm cua
Hộp số là bộ phận được bắt cố định trên khung xe, cùng với động cơ, thông qua các chân cao su hoặc chân thủy lực để tạo độ êm ái. Trong khi đó, bánh xe lại là bộ phận dao động trong quá trình xe di chuyển trên đường xóc. Để truyền lực từ một bộ phận cố định đến một bộ phận dao động, các nhà sản xuất xe đã thiết kế ra một bộ phận nằm trên bán trục, đó là khớp bi bên trong một quả chuông (quen được gọi là rọ bi), có thể vừa tiếp nhận lực xoay tròn một cách hiệu quả, vừa thay đổi được độ dài theo biên độ dao động giữa bánh xe và khung xe.
10. Tiếng lục cục không đều trên đường xấu
Trên mặt đường gồ ghề, có ổ gà hoặc đơn giản là đường gợn sóng, gầm xe của bạn xuất hiện những tiếng kêu lục cục, có lúc liên tục và mau, nhưng có lúc thưa hơn, trong khi di chuyển trên đường đẹp thì có thể rất lâu mới xuất hiện một tiếng. Tiếng kêu xuất hiện ngay cả khi đi thẳng hay đánh lái, khiến bạn cảm thấy khó chịu.
Nếu hiện tượng này xảy ra, khả năng cao là một hoặc một vài rô-tuyn của xe đã bị rơ. Rô-tuyn có thể hiểu là các khớp cử động đa chiều giữa hai chi tiết dao động không đồng hướng với nhau, được ứng dụng để liên kết các chi tiết của hệ thống treo và cân bằng. Khớp liên kết động này gồm một viên bi được đặt rất khít trong một cái rọ, bên ngoài có cao sau bảo vệ chất bôi trơn và ngăn không cho nước hay bụi bẩn xâm nhập. Nếu được bôi trơn và bảo vệ tốt, vận hành trên điều kiện đường sá đô thị và đường trường thông thường, rô-tuyn trên những chiếc xe du lịch có tuổi thọ rất cao, có thể bền bỉ sau cả chục vạn ki-lô-mét.
11. Tiếng è è khi đánh lái
Đây là tiếng kêu xảy ra với những chiếc xe trang bị hệ thống lái trợ lực thủy lực. Hệ thống trợ lực lái thủy lực gồm 3 bộ phận chính là một bình chứa dầu, bơm trợ lực (được dẫn động từ động cơ) và van phân phối đặt trong một xy-lanh. Khi quay vô-lăng, van phân phối quay theo chiều đánh lái, phía xy-lanh thông với dòng dầu áp suất cao sẽ đẩy pít-tông lệch về bên áp suất thấp, đồng thời đẩy dầu hồi về bình chứa. Chênh lệch áp suất giữa hai bên pít-tông tạo ra lực đẩy hỗ trợ lực quay vô-lăng của người lái.
Sự cố này có thể kéo theo tình trạng vô-lăng trở nên nặng hơn mà người lái có thể cảm nhận được. Tuy nhiên, vô-lăng nặng còn có thể do áp suất lốp hay các chi tiết của hệ thống lái không được bôi trơn đầy đủ.
Ngay khi phát hiện thấy tiếng kêu trên, người lái xe cần kiểm tra xem hệ thống trợ lực có bị thiếu dầu hay không bằng cách quan sát trên bình dầu có ghi Power Steering Fluid xem mức dầu có nằm trong ngưỡng an toàn hay không. Nếu mức dầu dưới ngưỡng min thì hệ thống đang bị thiếu dầu. Nguyên nhân thiếu dầu có thể là do có rò rỉ trên đường ống dẫn dầu trợ lực. Còn nếu dầu không bị hao hụt, hãy nghĩ đến hư hỏng ở bơm trợ lực.
12. Tiếng két két ở phanh xe
Buổi sáng, khi mới khởi hành, người lái đạp phanh và có tiếng kêu rít rít hoặc két két xuất hiện, đồng thời phanh có thể cho cảm giác ăn dính hơn bình thường. Nếu sau khoảng 5 - 10 phút và mấy lần đạp phanh thì tiếng kêu đó biến mất, thì đó là hiện tượng bình thường. Nguyên nhân có thể do trời mưa hoặc xe được rửa từ chiều hôm trước, má và đĩa phanh chưa kịp khô. Phanh ướt, trong khi người lái lại kéo phanh dừng khi đỗ xe nhiều giờ thì còn có thể gây ra tình trạng bó phanh tức thời. Để phanh nhả, hãy cài số tiến, ga nhẹ, rồi lại cài số lùi, sau vài lần như vậy có thể cho hiệu quả.
Để khắc phục được hiện tượng này bạn hãy mang xe đến các gara có thiết bị đo, ở đó xe sẽ được xác định tình trạng của các chi tiết liên quan và xử lý kịp thời.
13. Tiếng cục một lần khi đạp phanh
Để có thể giúp má phanh “cử động” được và ép vào mặt trong của trống phanh (đối với phanh tang trống) hoặc đĩa phanh (với phanh đĩa), các má phanh được lắp trên một hệ thống giá, trong đó có một bộ phận nhỏ nhưng quan trọng là ắc suốt phanh.
Một chú ý quan trọng khi bạn sử dụng xe, hãy thường xuyên kiểm tra tình trạng của các cao su cu-pen bảo vệ suốt phanh, tuyệt đối không được bôi mỡ không đúng chủng loại vào suốt phanh vì nó có thể gây bó kẹt và hỏng các cao su che bụi. Hãy mang xe đến các gara mà tại đó các kỹ thuật viên phân biệt được các loại mỡ đặc chủng dùng cho hệ thống phanh xe.
Bài viết liên quan
- Nhận xét đánh giá xe Peugeot 408 : Hiện đại, cá tính, lái hay
- Bí quyết rửa xe ô tô hiệu quả: 10 bước cơ bản bạn cần biết
- Mẫu SUV Subaru dành cho người mê khám phá
- Hành trình Phát triển của Subaru BRZ qua Các Thế Hệ
- Nhận xét đánh giá xe kia Sonet premium thực tế của người dùng sau 3000km
- Đánh giá Mitsubishi Attrage 2024: Trẻ trung, giá dễ chịu, vận hành ổn định
- Hệ thống dẫn động 4 bánh S-AWD của Subaru
- Nhận xét xe sang Maserati Grecale phong cách ý thiết kế đẹp
- [TRẢI NGHIỆM NHANH] Đua xe giả lập Sim Racing: môn thể thao eSport thực thụ hay chỉ là trò chơi điện tử
- Ra mắt ngày 29-9, mẫu xe VF 6 của VinFast có gì đáng chờ đợi?
